کاربردهای کرایوتراپی در درمان بیماری های پوستی

سرما درمانی یا کرایوتراپی به روشی درمانی گفته می‌شود که در آن بخشی از بدن بیمار یا کل بدن او در معرض سرما و کاهش دما قرار می‌گیرد. هدف از کرایوتراپی کاهش سوخت و ساز سلولی، افزایش بقای سلولی، کاهش التهاب، کاهش درد و اسپاسم، انقباض عروق است. از موارد کاربرد دستگاه کرایوتراپی در کنترل و درمان بیماری سالک، بواسیر، یبوست، دردهای بعد از عمل جراحی در پرتودرمانی، از بین بردن چربی‌های اضافه بدن و از این دست می‌باشد.

این روش نسبتاً ارزان، ایمن و قابل‌اعتماد است. بااین‌حال، مهم است که ضایعه پوستی به‌طور دقیق تشخیص داده‌شده باشد.از این روش در درمان ملانوم (نوعی ضایعه سرطانی) یا هر ضایعه رنگی دیگری که می‌تواند ملانوم باشد، نباید استفاده شود.

کرایوتراپی یا سرما درمانی با نیتروژن مایع

نیتروژن مایع از جمله اصلی‌ترین مواد مورد نیاز در کرایوتراپی است. این مایع قادر است تا دمای 196c- را ایجاد کند. در کرایوتراپی با استفاده از نیتروژن به عمق ضایعه نفوذ می‌کند و بسته به نوع ضایعه چند ثانیه سرما را در جوش، زگیل و … به کار خواهد برد تا موجب از بین رفتن این اختلال شود. استفاده از کرایو اسپری، کرایوپروب یا اپلیکاتور با نوک پنبه است. در بعضی موارد این کار، چند بار تکرار می‌شود تا زمانی که عمل انجماد و ذوب شدن کامل شود. این عمل با عنوان «انجماد-ذوب دوبل» شناخته شده است و معمولاً برای سرطان پوست و یا زگیل‌های ویروسی قوی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

نحوه انجام کرایوتراپی

این روش اغلب به صورت سرپایی انجام می‌شود. کرایوتراپی برای درمان تومور و ضایعات اضافی روی سطح پوست به کار می ‏رود.از کرایوتراپی یا سرمادرمانی برای درمان تومورهای داخلی مانند تومورهای استخوانی نیز استفاده می‏ شود. در این حالت نیتروژن مایع یا گاز آرگون از طریق یک محفظه تو خالی (پروب کرایو) که در نزدیکی تومور قرار می‏ گیرد به جریان درمی ‏آید. پزشک از طریق سونوگرافی یا MRI پروب کرایو را هدایت می ‏کند و بر میزان انجماد سلول‏ ها نظارت دارد. بنابراین آسیبی به بافت ‏های سالم اطراف نمی‏ رسد. پس از جراحی بافت یخ زده ذوب می‏ شود و از طریق بدن آن را جذب یا حل می‏ کند.

موارد کاربرد کرایو در درمان بیماری‌های پوستی

1- تغییر رنگ پوست (پیگمانتاسیون ها): مانند لک‌های ناشی از آفتاب و لنتیگو.

2- سالک

3- برخی ضایعات پیش بدخیمی: مانند کراتوز آکتینیک.

4- ضایعات عروقی مانند انواع همانژیوم‌ها از جمله سارکوم کاپوزی.

5- برخی ضایعات ویروسی مثل زگیل و مولوسکوم کنتاژیوزوم.

6- کیست‌ها و ضایعات توموری خوش خیم مانند میلیا، زائده‌های گوشتی (skin tag) و کراتوز سباسه.

7- اسکارهای هیپرتروفیک و کلوئیدها.

8- از طریق کرایو می‏ توان برای کاهش لک‌های پوستی و کمرنگ کردن تاتو نیز استفاده کرد.

موارد منع استفاده از کرایوتراپی

در کرایوتراپی یا انجماد درمانی نیز مانند هر روش و درمان دیگری برخی محدودیت‌ها برای استفاده وجود دارد که در زیر به آنها اشاره می‌کنیم:

• زنان باردار
• کودکان
• فشارخون شدید (به دلیل تنگی عروق)
• افراد دارای مشکلات قلبی
• افراد مبتلا به دیابت (به دلیل نقص در اعصاب دمای موضعی بدن)
• بیماری رینود
• روماتیسم مفصلی
• ایسکمی اندام
• سابقه نقص عروق و تصلب شرایین
• افراد مبتلا به زخم معده

عوارض کرایوتراپی

1. عوارض حاد: شامل: سردرد، تاول و درد در محل ضایعه که به‌خصوص در مورد کلوئیدها بسیار شدید است.
2. عوارض تأخیری: شامل خونریزی، عفونت و تشکیل بیش‌ازحد بافت ترمیمی (گرانولاسیون) است.
3. عوارض دائمی: آلوپسی (از بین رفتن دائمی فولیکول‌های مو)، آتروفی و تحلیل پوست، اسکار دائمی و کم‌رنگ شدن محل ضایعه (هیپوپیگمانتاسیون) که ضایعه‌ی اخیر در افرادی با پوست تیره شایع‌تر است.

دیگر عوارض کرایوتراپی :

• تاول
• آسیب به بافت سالم و رگ‌های خونی در نزدیکی آن
• عفونت
• از دست دادن احساس، اگر اعصاب آسیب‌دیده باشد.
• درد
• زخم
• اختلال عملکرد جنسی

• دستگاه کرایوتراپی چیست و چه کاربردی دارد؟
  تاریخ انتشار : 1399-04-02تاریخ بروز رسانی : 1399-10-07


• کرایوتراپی چیست و چگونه انجام می شود؟
  تاریخ انتشار : 1400-06-17تاریخ بروز رسانی : 1400-06-20


• زگیل تناسلی چیست و خطرات زگیل تناسلی کدام است؟
  تاریخ انتشار : 1401-02-26تاریخ بروز رسانی : 1401-03-02